In het spoor van de loopgraven. Spitters in het spergebied van Oosterbeek tot en met Rhenen, 1944-1945

In september 1944 daalden hier de geallieerden neer voor Operatie Market Garden. Kort daarna werken er duizenden Nederlandse mannen aan een verdedigingslinie voor de Wehrmacht. De Slag om Arnhem is mislukt en de bewoners zijn verdreven. De landingsterreinen liggen bezaaid met vliegtuigwrakken, munitie en achtergelaten spullen. Langs het Rijnfront van Oosterbeek tot en met Rhenen spitten nu dwangarbeiders. De meesten komen uit de omgeving, of uit Hilversum en uit Rotterdam. Alsof de laatste oorlogswinter nog niet genoeg ellende brengt, arriveert de 34. SS-Freiwilligen-Grenadier-Division Landstorm Nederland op 13 februari 1945 in deze sector. Dit vierde boek van Graven in de Vuurlinie ontkracht diverse mythes. De auteur schetst een indringend, maar toch genuanceerd beeld van de realiteit in de verboden militaire zone. Verhalen van ooggetuigen en hulpverleners, plus achtergrondinformatie. De evacuatie, terugkeer en het mijnenopruimwerk komen ook aan bod. Zie deze folder. In 2025 gepubliceerd. Groot formaat, soft cover, 366 pag., 255 zwart-wit foto’s plus 12 kaarten in kleur, € 42,50.

Naar bestelformulier boeken.

Graafwerk voor de Panther-Stellung & De toestand in frontstad Arnhem, 1944-1945

In de herfst van 1944 worden mannen uit onder meer Naarden, Bussum, Zeist, Apeldoorn, Utrecht en Rotterdam (Hillegersberg e.o.) bij razzia’s opgepakt en naar Arnhem gebracht. Rond de ontruimde stad moeten zij een gordel van verdedigingswerken aanleggen. Er komen bunkers op het landgoed van een barones, kilometerslange loopgraven bij de Rijn, een Flak-stelling op de Kattenberg en barricades langs de Schelmseweg. Plus mijnenvelden. Intussen plunderen Duitse commando’s de verlaten huizen en bedrijven op ongekende schaal. Boek over de boeiende, maar grimmige werksituatie in de ontruimde frontstad. Inclusief de Slag om Arnhem, de evacuatie, de bevrijding en de wederopbouw. Gepubliceerd in 2024. Groot formaat, 270 pag., 190 zwart-wit foto’s plus 10 kaarten in kleur, soft cover, € 33,50. Folder boek Graafwerk voor de Panther-Stellung in Arnhem.

Dwangarbeiders in de vuurlinie. Het kampleven in frontstad Arnhem, 1944-1945

Na de mislukte Slag om Arnhem houdt de bezettingsmacht circa 10.000 mannen vast in 20 Arnhemse kampen. Nederlanders en buitenlandse krijgsgevangenen slapen in barakken en grote panden, zoals Vreedenhoff en het Diaconessenhuis. Anderen verblijven in scholen, zoals School III en de Gemeentelijke HBS. Hoe behandelen de Duitsers de tewerkgestelden, wat krijgen de Westwall-arbeiders te eten en worden zij beloond voor hun werk? Lees over het regime en het dagelijkse leven in deze kampen. De mannen delen hun persoonlijke ervaringen in brieven en dagboeken. Boek over het wel en wee in de Arnhemse verblijfskampen. Gepubliceerd in 2024. Groot formaat, 180 pag., 84 zwart-wit foto’s, soft cover, € 26,50. Folder boek over het kampleven in Arnhem.

Graven in de vuurlinie. Gelderland 1944-1945. Leven in het spergebied langs de Rijn. De Liemers

De Liemers is een prachtig landelijk gebied achter de IJssel met kleine dorpjes en een deels Duitse geschiedenis. In september 1944 worden de bewoners eerst ruw meegesleurd in de strijd om bruggenhoofd Arnhem en daarna verjaagd. Hier graven in 1944-1945 duizenden mannen aan de Panther-Stellung langs de Rijn en meerdere verdedigingslinies achter het front. Lees over de dagelijkse realiteit in dit oorlogsgebied en over het kampleven in Zevenaar, Westervoort, Duiven, Groessen, Loo, Pannerden, Herwen, Aerdt, Lobith, Tolkamer en Spijk. Er werken mannen uit de Liemers en de Achterhoek, evenals bij razzia’s opgepakte mannen uit Apeldoorn, Zeist, Rotterdam, Groningen en andere steden. Boek over het spergebied in de Liemers, periode vanaf van de stapsgewijze ontruiming tot na de bevrijding. Gepubliceerd in 2023. Groot formaat, 336 pag., 130 zwart-wit foto’s plus 10 kaarten in kleur, soft cover, € 35,00. Folder boek over werk en leven in het spergebied de Liemers.

Naar Bestelformulier boeken.

Senior onderzoeker Karin van Veen verricht sinds 1995 sociaaleconomisch en historisch onderzoek. Zij kent de omgeving. Landgoed de Lichtenbeek met de Airborne Begraafplaats in Oosterbeek is praktisch haar achtertuin. Van Veen schetst een indringend beeld van het echte frontleven in de kampen en op de bouwlocaties van de linie. De ‘spitters’, hulpverleners, bestuurders en andere ooggetuigen krijgen van haar het woord. Zij vertellen uitgebreid over hun belevenissen in de verboden militaire frontzone. Van Veen heeft oog voor de positie van alle betrokkenen. Het spergebied is een post apocalyptische wereld waarin niets meer normaal functioneert. Iedereen krijgt het zwaar en kameraadschap is cruciaal. Toch beleven de Nederlanders ook hilarische momenten met de Duitsers.

De boekenserie van Graven in de vuurlinie bevat een schat aan persoonlijke verhalen, gecombineerd met achtergrondinformatie over de situatie in het laatste oorlogsjaar. Dit is de eerste integrale geschiedenisbeschrijving van het spergebied langs de Rijn in Oost-Nederland.

Boeken van Graven in de vuurlinie zijn verkrijgbaar via deze website. Daarnaast biedt de museumwinkel van het Airborne Museum Hartenstein in Oosterbeek de boeken aan.