Verhalen van Nederlanders in het front- en spergebied langs de Rijn in Gelderland. ’44/’45
Pantherstellung langs de Rijn, stellingbouw
(Binnen de reeks artikelen van Graven in de vuurlinie over de gebeurtenissen in het spergebied langs de Rijn en de ervaringen van dwangarbeiders, bewoners en bestuurders in 1944/1945, vormen de bouwlocaties van de Panther-Stellung een serie op zich. Als eerste komt Westervoort aan de beurt. Op militair kaartmateriaal en geallieerde luchtfoto’s uit die tijd kunnen …
Meer lezen over Bouwlocatie bruggenhoofd Westervoort 1944 – 1945
Loopgraven met schuttersputten bij Westervoort, Pannerden, Groessen, Loo en Zevenaar. Antitankgrachten en versperringen van prikkeldraad. Deze verdedigingswerken moeten Nederlandse dwangarbeiders vanaf september 1944 aanleggen langs de Rijn. Ze werken aan een Duitse verdedigingslinie, waarvan de bouw in de Liemers begint. Zelf zien ze er het nut niet zo van in. Maar laten we eens kijken …
Vanaf september 1944 komen dwangarbeiders in Zevenaar aan. Voor deze Nederlandse mannen, die rond de stad aan Duitse verdedigingslinies moeten werken, is de dagelijkse realiteit in de verblijfskampen flink wennen. De meesten worden ondergebracht in de Turmac-fabriek en in het Juvenaat. Ver van huis en gezin moeten zij zwaar graafwerk verrichten en zich staande houden …
Meer lezen over Verblijfskampen van arbeiders in Zevenaar – deel II
In Leven in doorgangskamp Zevenaar kwamen ze al even ter sprake: de gebouwen waarin de Nederlandse dwangarbeiders van september 1944 tot mei 1945 verblijven. Het gebouwencomplex van de Turmac-sigarettenfabriek dient als het grootste onderkomen voor arbeiders in de stad. Daarnaast is de bovenste verdieping van het Juvenaat ingericht als verblijfskamp. Verder regelen tientallen mannen zelf …
Meer lezen over Verblijfskampen van arbeiders in Zevenaar – deel I
Zevenaar neemt een bijzondere plaats in binnen het verhaal over de dwangarbeiders van de Panther-Stellung. Van oudsher is de stad al een belangrijke halteplaats op de verbindingsroute tussen Duitsland en het westen van Nederland. Van belang hierbij is het verkeersnetwerk met het station en het spooremplacement. In de Tweede Wereldoorlog voeren de Duitsers via de …
(Wat vooraf gaat. Op 6 september 1944 start de aanleg van de Panther-Stellung in de Liemers. Van Spijk tot Rhenen verandert een strook grond ten noorden van de Rijn in frontgebied. De Duitsers voeren dwangarbeiders naar het deels ontruimde terrein voor de bouw van de verdedigingslinie.) Wegduiken of meegaan? Wat doe je als ze voor …
(Wat vooraf gaat. Op 6 september 1944 start de aanleg van de Panther-Stellung in de Liemers. Na de Slag om Arnhem wordt de Rijn van Spijk tot Rhenen front- en spergebied. Veel bewoners moeten plotseling vertrekken.) Zodra de eerste vluchtelingen uit Arnhem in de Liemers aankomen, zien de bewoners daar de bui al hangen. En …
Begin september wordt er in de Liemers al een berg grond verzet. Honderden Arnhemmers spitten op 6 september langs de Rijn en langs de IJssel. Twee dagen later gaan Duitse arbeiders rond Pannerden aan het werk. Op maandag 11 september besluit burgemeester Cremers van Pannerden zelf polshoogte te nemen. Langs de Berghoofdse Veerweg worden gaten …
Meer lezen over Er hangt iets in de lucht. 11 – 17 september 1944
Op 29 juli 1944 moeten Arnhemse mannen zich melden om 08.00 uur. ‘Op het gedeelte van den betonweg naar Westervoort, gelegen tusschen de 1e en 2e viaduct in dien weg’, staat er in een briefje bij. De geallieerden naderen vanuit Frankrijk, dus brengen de Duitsers hun verdediging in paraatheid. Joseph Goebbels (chef van de NSDAP) …
In juli 1944 is H.P.J. Bloemers burgemeester van Arnhem. Hij krijgt opdracht van de Duitsers om mannen op te roepen voor de Gemeinde-einsatz. Zij moeten graafwerk verrichten voor de Wehrmacht. De kwestie heeft grote gevolgen voor de carrière van deze principiële burgemeester. Oproep voor Gemeinde-einsatz in Arnhem, juli 1944 In de zomer van 1944 is …
Graven in de vuurlinie 